تأمین اجتماعی در محاصره مطالبه از دولت

روح الله مهرجو،پژوهشگر اجتماعی و مدرس دانشگاه پایگاه خبری فکراقتصادی_ شغل مهمترین عامل آرامش روحی و روانی مردم در جامعه امروزی است. داشتن یک شغل خوب به معنای درآمد اقتصادی برای گذران زندگی است. به همین دلیل به نخستین اولویت انسان‌ها بدل شده است. وقتی این مهم حاصل می‌شود، امنیت شغلی مبحثی است مطرح می‌شود و مورد کنکاش و بررسی عالم علوم اجتماعی و حتی نظریه پردازان حوزه‌های مختلفی، اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی می‌شود. اینکه انسان تا چه زمانی می‌تواند کار کند و پس از آن چه اتفاقی برای آینده‌اش می‌افتد و یا اگر در حین کار با مشکل مواجه شد و نتوانست کار کند، چه سرنوشتی پیدا کرد، همه و همه جای بحث و تبادل نظر دارد. روح الله مهرجو، پژوهشگر اجتماعی و مدرس دانشگاه معتقد است: بحث شغل برای انسان قدمتی دیرینه دارد و فلاسفه و دانشمندان از گذشته تا کنون به این مسأله پرداختند به طوری که افلاطون درباره شغل انسان و تربیت او به تفصیل سخن می‌گوید و نظریات خود را بسط و گسترش می‌دهد.
وی می‌گوید: در همه عرصه‌ها انسان‌ها را با توجه به شغلو درآمدشان طبقه بندی می‌کردند، طبقه مالک، تاجر، دهقان و غیره در عصر‌های مختلف بوده است تا اینکه در عصر فئودالیزیم به طبقه کشاورز و فئودال و یا در انقلاب صنعتی به طبقه کارگر و صاحب کارخانه می‌رسیم که همین مسأله باعث شد مکتب‌های فکری و اقتصادی چون مارکسیسم، لیبرالیسم و نیهیلیسم به وجود آید.
این پژوهشگر امور اجتماعی با اشاره به اینکه بسیاری از افراد و گروه‌ها به دنبال حفظ کرامت انسانی بودند و نظریه‌های مختلفی ارائه شد که همچنان نیز ادامه دارد می‌افزاید: در نهایت برای اینکه کارگران، کارمندان و همه کارکنان از امنیت لازم در حوزه‌های مختلف برخوردار شوند، مباحثی چون «تأمین اجتماعی» مطرح شد و امروز در نقاط مختلف جهان توسط دولت‌ها ایجاد شده است.
مهرجو با بیان اینکه تأمین اجتماعی در اکثر کشورها به شکل دولتی اداره می‌شود اگرچه بخش خصوصی نیز در آن ورود کرده است ادامه می‌دهد: در کشور ما نیز بیمه و بازنشستگی از طرق مختلف چون سازمان تأمین اجتماعی، بیمه نیروهای مسلح و خدمات کشوری وجود دارد که اقشار مختلف را پوشش می‌دهد.
این پژوهشگر اجتماعی و مدرس دانشگاه هزینه‌های تأمین اجتماعی را سرسام آور اعلام می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر دولت بدهی‌های سنگین به تأمین اجتماعی دارد و هزینه‌های بالا باعث شده است که در برهه‌هایی از زمان سیستم درمانی و دارویی از پذیرش بیمه تأمین اجتماعی خودداری کند چرا که مطالبات معوق بسیاری دارد.
مهرجو با بیان اینکه البته دولت هم در صورت نیاز از منابع تأمین اجتماعی استفاده کرده است می‌گوید: در حال حاضر شستا یک بنگاه اقتصادی بزرگ است که توسط سازمان تأمین اجتماعی اداره می‌شود و از مجموعه‌های مهم اقتصادی کشور به حساب می‌آید.
وی با اشاره به اینکه افزایش هزینه‌های درمانی و بازنشستگی باعث شده است که نرخ‌های حق بیمه در چند سال گذشته افزایش چشمگیری داشته باشند ادامه می‌دهد: در حال حاضر نیز مشاغلی که برگ‌های حق بیمه خود را به تازگی دریافت کردند با رقم‌های بالایی مواجه شدند به طوری که بخشی از اقشار توان پرداخت آن را ندارند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی با بیان اینکه تأمین اجتماعی در حال حاضر با کمبود منابع مواجه است می‌افزاید: تأمین اجتماعی از سویی با هزینه‌های بالای درمانی و دارویی مواجه است، از سویی دیگر نیز باید به افراد بسیاری حقوق بازنشستگی و البته بیمه بیکاری پرداخت کند.
مهرجو می‌گوید: قطعاً وضعیت نامناسب اقتصادی به معنای تعدیل نیروی انسانی واحدهای اقتصادی مختلف است که تعهدات بیمه را افزایش می‌دهد و او را با مشکل مواجه می‌کند.
وی با بیان اینکه دولت‌ها نیز تصمیمات غیر کارشناسی بسیاری برای تأمین اجتماعی گرفتند ادامه می‌دهد: همه دولت‌ها در سال‌های اخیر برای جلب رضایت مردم گاهاً تعهداتی برای تأمین اجتماعی ایجاد کردند که مشکلات آنان را افزایش داده است.
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه عدم پرداخت تعهدات دولت به تأمین اجتماعی نیز برای این سازمان مشکل ساز شده است خاطرنشان کرد: وقتی منابع از مصارف پیشی‌ می‌گیرد و دولت نیز به تعهدات خود عمل نمی‌کند، تأمین اجتماعی نمی‌تواند حقوق‌ها را به موقع پرداخت کند و با سهم خود را درمان بیمار بپردازد.
مهرجو با بیان اینکه همین مسأله، چالش‌ها و سؤال‌های بسیاری را در جامعه ایجاد می‌کند می‌گوید: وقتی دفترچه‌های بیمه در مطب‌ها و داروخانه‌ها مورد قبول واقع نمی‌شود شایعات بسیاری مبنی بر ورشکستگی بیمه‌ها به گوش می‌رسد.
وی ادامه می‌دهد: به همین دلیل رئیس سازمان تأمین اجتماعی در مصاحبه با رسانه‌ها امکان ورشکستی تأمین اجتماعی را صفر و خبرهای خوبی برای بازنشستگان اعلام می‌کند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی می‌افزاید: در حال حاضر تأمین اجتماعی در حال تلاش است که به خانواده بزرگ زیر پوشش‌اش در درمانگاه و بیمارستان مخصوص به خود خدمات ارائه دهد و کمتر خود را با سایر بخش‌ها درآویزند تا شاهد چالش‌های مختلفی باشیم.
مهرجو با بیان اینکه درمان و آموزش دو نقطه‌ای است که دولت باید با جدیت دنبال کند تصریح می‌کند: البته با اجرای طرح جامع سلامت مشکلات مراکز درمانی نیز افزایش یافت و دولت نیاز به منابع بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرده است.
به نظر می‌رسد تأمین اجتماعی با چالش‌های بیشتری نیز در آینده نزدیک مواجه می‌شود و همین مسأله می‌تواند زمزمه‌های بحث و گفت‌‌و‌گو را بیشتر شنید.